حمل نقل زائرین در حج تمتع:

o     انواع حمل و نقل:

o    حمل و نقل هوایی :

* بعد از صدور ویزا جدول پروازها بر اساس مدینه قبل و یا مدینه بعد بودن کاروان‌ها تنظیم و ابلاغ می‌گردد.

* ازحدود23 ایستگاه پروازی کشور، توسط شرکت‌های هوایی ایرانی وسعودی حجاج به مدینه و جده منتقل می‌شوند.

* بار زائرین 24 ساعت قبل از حرکت کاروان به سمت عربستان، تحویل فرودگاه شده و با زائر به مقصد می‌رسد.

* در برگشت کاروان نیز، باز زائرین که چمدان‌های متحدالشکل می‌باشد، 36 ساعت قبل از حرکت به سمت جده، تحویل و به جده ارسال می‌شود....

o    حمل و نقل زمینی:

* برون شهری : وظیفه جابجایی زائرین را بین شهرهای مکه و مدینه و میقات‌ها و فرودگاه‌ها برعهده دارد.

* درون شهری : وظیفه سرویس دهی و حمل و نقل زائرین بین حرم‌های مطهر و محل‌های اسکان زائرین و همچنین حمل و نقل زائرین در زمان اجرای برنامه زیارت دوره را بر عهده دارد.

o    نحوه تردد زائرین در مدینه و مکه:

* در مدینه بدلیل استقرار همه زائرین ایرانی در اطراف حرم، هیچگونه سرویس‌دهی تردد به حرم وجود ندارد.

* در مکه، خطوط اتوبوس بین حرم و مناطق حضور زائرین در تردد هستند که البته هر خط، رنگ مخصوص به خود را  دارد.

* این اتوبوس‌ها صرفا در ایستگاه‌های تنظیم شده که عمدتا نزدیک به هتل‌های زائرین می‌باشد، می‌ایستند.

* دقایقی قبل و بعد از اقامه نماز و همچنین دقایقی هنگام تعویض شیفت، اتوبوس‌ها از کار باز می‌ایستند.

o    توصیه‌های اساسی در خصوص نحوه تردد:

* اگر در مسیری اشتباه در خطوط سوار شدید، صبور باشید و دوباره با همان خط به مرکز اولیه خطوط برگردید.

* در هنگام استفاده از اتوبوس، سالخوردگان و بانوان را بر خود مقدم بدارید.

* در ایام تشریق یعنی از روز 6 تا 13 ذیحجه تا، تمامی خطول تعطیل و برای حمل و نقل به مشاعر می‌روند.

* در ایام تشریق سعی بر تردد کمتر به حرم باشد و ترددهای ضروری صرفا با تاکسی‌های آرم‌دار انجام شود.

o    ملاحظات اختصاصی و مهم:

* ‌تردد دائم با اتوبوس و وسایل نقلیه و لزوم مراقبت از گم شدن و جانماندن وسایل و احتمال پیدا نشدن آنها.

* در حرکت‌های کاروانی ردیف جلو اتوبوس متعلق به عوامل است بدلیل، تردد زیاد، هماهنگی‌های پی‌درپی، گرفتن لوازم، کنترل‌های نوبه‌ای، پاسخگویی به مامورین و صدها کار دیگر.